Kỹ thuật trồng ngô vụ đông

Ngô là cây lương thực mang lại kinh tế cao cho nhà nông. Sản phẩm từ ngô được dùng trong nhiều lĩnh vực như chăn nuôi, lương thực cho người, sản xuất bánh kẹo,..Sau đây 3A xin chia sẽ với bà con các kỹ thuật trồng ngô vụ đông được áp dụng cho khu vực Trung du miền núi phía Bắc, đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung bộ.

1. Yêu cầu thời vụ:
Thời vụ trồng ngô đông trên đất 2 vụ lúa phù hợp nhất trong khoảng thời gian từ 15-25/9 dương lịch. Có thể kéo dài thời gian đến 05/10 dương lịch, nhưng phải trồng bằng bầu.
Tùy vào điều kiện khí hậu, thời tiết cụ thể từng năm, để ngô đạt năng suất, hiệu quả kinh tế cao, hạn chế rủi ro… thì tùy theo từng giống để bố trí thời điểm gieo trồng thích hợp sao cho giai đoạn trỗ cờ, phun râu an toàn nhất trong khoảng thời gian từ 10-15/11 dương lịch.

2. Giống ngô:
Trong vụ đông, sử dụng các giống ngô có thời gian sinh trưởng từ 100-110 ngày. Ngoài ra, sử dụng các giống ngô đạt các tiêu chuẩn sau:
– Có bộ rễ chân kiềng khỏe, chống đổ ngã tốt.
– Chịu trồng được mật độ cao, có tán lá gọn.
– Khả năng kết hạt tốt. Có tiềm năng năng suất cao.
– Có khả năng: chịu hạn, lạnh và chống chịu sâu bệnh tốt.

3. Chuẩn bị đất trồng ngô đông:

Đất trồng ngô đông, ngay khi thu hoạch lúa vụ trước cần dùng máy thu hoạch để cắt sát gốc rạ. Toàn bộ lượng rạ để lại ruộng dùng để che phủ đất (có tác dụng giảm lượng nước bốc hơi, giữ ẩm cho ruộng trồng, đồng thời hạn chế cỏ dại).

Ruộng trồng độ ẩm yêu cầu tốt nhất từ 85-90% (đi lún chân). Nếu ruộng khô cần tưới nước cho đủ ẩm, sau đó mới tiến hành trồng.

Cần tạo rãnh trên ruộng trồng bằng cách áp dụng máy cơ giới hóa sẽ giảm chi phí công lao động. Tùy thuộc điều kiện cụ thể ruộng trồng: nếu ruộng dễ thoát nước thì cứ 5-6 hàng tạo 1 rãnh; với ruộng khó thoát nước cứ 3-4 hàng tạo 1 rãnh thoát nước. Độ sâu của rãnh thoát từ 18-20 cm, bề mặt rãnh từ 15-20 cm.

4.Kỹ thuật gieo ngô:

– Bà con dùng máy gieo hạt bón phân 3A4Hp cho đều khoảng cách giữa các hố trồng

+ Phân hữu cơ vi sinh + đất bột theo tỉ lệ: 1:1:3. Sử dụng NPK (5.10.3) trộn với hỗn hợp giá thể trên với lượng 30g/1 khay.

– Sau khi gieo hạt, tưới nước giữ ẩm thường xuyên bằng ô-doa. Chọn nơi tiện chăm sóc, tránh ngập úng khi có mưa, nơi có đủ ánh sáng cho cây con phát triển để đặt khay bầu.

5. Tưới và quản lý nước:

Trong suốt quá trình sinh trưởng phát triển, cây ngô luôn cần đảm bảo đủ ẩm, nhưng cũng không được để ruộng ngập nước sau mưa. Chú ý, trong giai đoạn đầu vụ ngô đông thường có những trận mưa lớn, nên cần có biện pháp thoát nước kịp thời, không để ruộng bị ngập quá 24 giờ (sẽ làm chết cây con và ruộng ngô sẽ sinh trưởng phát triển kém).

Đối với ruộng ngô có điều kiện tưới, thì trong suốt quá trình từ gieo trồng đến sau khi trỗ cờ 20 ngày, cây ngô cần bổ sung nước 5 – 7 lần. Ở những nơi điều kiện thủy lợi cho phép có thể duy trì mực nước thường xuyên trong rãnh từ 5 – 7 cm. Khi tưới nước cần kết hợp với các kỳ bón phân.

Trong điều kiện khô hạn giai đoạn mới trồng, nếu cây con có biểu hiện thiếu nước (lá nhỏ, quăn) cần phải tưới bổ sung nước ngay cho ruộng ngô.

Kỹ thuật trồng ngô vụ đông xuân

6. Quản lý cỏ dại:

Trước khi đưa bầu ngô ra ruộng, có thể sử dụng thuốc trừ cỏ tiền nảy mầm để phun trừ. Thuốc hiện phổ biến trên thị trường hiện nay là Maizine 80WP. Liều lượng và cách phun: pha 2,5-3,0 kg thuốc cùng 400 lít nước phun cho 1 ha (khoảng 100 g pha với 14 lít nước phun cho 1 sào Bắc bộ).

Cũng có thể sử dụng thuốc trừ cỏ hậu này mầm Gramoxone 20SC để phun cho ruộng ngô có nhiều cỏ sau khi trồng, với liều lượng và cách pha như thuốc trừ cỏ Maizine 80WP. Tuy nhiên chú ý khi phun loại thuốc trừ cỏ này vì trên ruộng có cây ngô nên khi phun cần tránh phun vào cây ngô, tốt nhất là gắn phễu chụp để tránh thuốc dính vào cây ngô.

Nếu có điều kiện nhân lực, tốt nhất là làm cỏ bằng biện pháp thủ công, kết hợp xới xáo, bón phân thúc sẽ tốt hơn cho môi trường sản xuất.

7. Phòng trừ sâu bệnh:

Với cây ngô vụ đông, cần chú ý phòng trừ các đối tượng sâu bệnh hại sau đây:

7.1. Sâu hại ngô:

– Sâu xám (Agrotis ipsilon Rott): gây hại chủ yếu ở thời kỳ cây còn non. Sâu thường gây hại vào ban đêm. Sâu cắn ngang cây non, lôi xuống đất để ăn. Sâu xám phá hại mạnh từ lúc ngô mọc mầm đến khi 5-6 lá. Khi cây ngô có 7-8 lá, sâu xám thường đục qua gốc vào bên trong thân, ăn phần mềm ở giữa làm cây ngô héo và chết.

Biện pháp phòng trừ:

+ Làm đất kỹ, làm tốt khâu vệ sinh đồng ruộng, dọn thật sạch cỏ dại.

+ Gieo, trồng ngô đúng thời vụ và tập trung.

+ Bắt sâu bằng tay vào buổi sáng sớm.

+ Dùng bẫy để diệt sâu xám. Mồi bẫy làm theo công thức: 400g nước mật (hoặc nước đường) + 400ml dấm + 100ml rượu + 100ml nước + 5g thuốc Padan: khuấy đều thành hỗn hợp phun lên bó rơm rạ, cắm quanh bờ ruộng (mỗi sào Bắc bộ cắm 1-2 bó).

+ Dùng thuốc trừ: có thể dùng 1 trong 2 loại thuốc: Basudin 10H (1,0-1,5 kg) hoặc Diaphos (0,7kg) trộn với đất bột để rắc theo hàng cho 1 sào Bắc bộ.

– Sâu đục thân ngô (Ostrinia nubinalis): gây hại trong suốt quá trình sinh trưởng phát triển của cây ngô và hại ở tất cả các bộ phận (thân, lá, bắp). Khi cây ngô còn nhỏ, sâu đục vào nõn làm chết điểm sinh trưởng. Khi cây ngô lớn hơn, sâu đục vào thân làm cản trở quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng, khi gặp gió bão cây ngô sẽ bị đổ gãy. Khi trỗ cờ, sâu đục vào cờ làm gãy cờ, đục vào bắp làm thối bắp, ảnh hưởng lớn đến năng suất, sản lượng ngô.

Biện pháp phòng trừ:

Dùng thuốc Padan 95SP (20-30g) hoặc thuốc Regent 800WG (1,0-1,5g) pha với 20 lít nước để phun cho 1 sào Bắc bộ khi sâu non mới nở. Có thể dùng thuốc dạng hạt như: Basudin 10H, Diaphos 10H bằng cách rắc 4-5 hạt vào nõn cây ngô.

– Rệp cờ hại ngô (Aphis maydis Fitch và Rhopalosiphum maydis): thường gây hại từ khi cây ngô 8 – 9 lá đến khi thu hoạch. Rệp bám trên lá, trong nõn, bẹ lá, lá bi, hoa cờ… chích hút nhựa các bộ phận làm cho cây còi cọc, bắp nhỏ, năng suất và chất lượng ngô giảm. Rệp phát triển nhanh và gây hại mạnh khi nguồn thức ăn đầy đủ, nhất là những ruộng ngô gieo dày, ẩm độ không khí trong ruộng cao hoặc ruộng ngô bị hạn. Rệp ngô còn là môi giới truyền vi-rút gây bệnh khảm lá, đốm lá ngô.

Biện pháp phòng trừ:

+ Vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ trong ruộng và xung quanh bờ để không bị rệp bay sang phá hại từ các ký chủ phụ.

+ Trồng ngô với mật độ hợp lý, không quá dầy. Khi cây ngô cao 25-30 cm thì tiến hành tỉa định cây, loại bỏ những cây gầy yếu cho ruộng thông thoáng hạn chế rệp phát triển.

+ Bảo vệ các loài thiên địch trên ruộng ngô.

+ Khi mật độ rệp cao dùng các loại thuốc phổ biến như Mospilan 3EC, Sherpa 25EC, Trebon 10EC, Sherzol 50EC, Reasgant 1.8EC… phun theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

8. Thu hoạch và sơ chế:

– Thu hoạch khi ngô chín hoàn toàn hoặc chín sinh lý (dấu hiệu chín sinh lý khi chân hạt ngô có vết đen hoặc 75% số cây ngô trên ruộng có lá bị khô), độ ẩm đạt 28-30%. Cũng có thể thu hoạch muộn hơn nếu thời tiết không ảnh hưởng.

Để thu hoạch ngô nhanh chóng, bà con dùng máy thu hoạch ngô để thu hoạch nhẹ nhàng hơn